İstanbul’da Yapılacak 100 İş

1990’ların başında ağa bugüne göre süper ilkel o güne göre süper teknolojik modemlerle bağlanıyorduk İTÜ’den. Telefon çevrilir, düşer düşmez bir takım cızırtı hışırtı sesleri sonrasında bağlanırdık. Bağlanmak başarının kendisiydi 2 iş yapsan o zaman harikaydı. Sonra Turk.net (ve diğerleri de) kuruldu. Yüz küsur müşterileri olarak artık oradan bağlanıyordum. Hesap açmak için Teşvikiye’de bir zemin kattaki ofislerine gitmek gerekiyordu…

O zamanlar mimarlık okulu -en azından lisans kısmı- yazmayı motive edici değildi doğrusu. Bahsettiğim internetin ilk yılları da benim için yazmayı motive eden bir süreç değildi.

Askerlik hizmetini tamamladıktan sonra tam 2.000’in başında Arkitera zamanları başladı. Yazmakla ilişkim esas olarak o zamandan sonra başladı denebilir. Pek çok kişinin hayatında önemli yeri olan Arkitera Forum da bir eğiticiydi. Gördüğümüz kentsel meselelere atma tutma yeriydi Arkitera Forum. Oradan küçük makalelere dönüştü yazdıklarım. 2009’dan bu yana da bu meşgale ağırlıklı olarak Twitter’da sürüyor. Ve tabii ki daha uzun yazmak istediklerimi de Arkitera.com ya da bloğumda yazıyorum.

İstanbul’da Yapılacak 100 İş listesi için bir süredir Twitter’da, İstanbul’la ilgili yazdığım tivitlerin derlenmiş hali denebilir. Bu listeyi; ölçeğe, temaya, yere, zamana ya da başka bir şeye göre kategorize etmeden yayınladım. İstanbul için çok büyük vizyon projeleri de küçücük öneriler de var listede. Bağcılar var, Sultangazi var, Şile de var ama Tarihi Yarımada ve Kadıköy ağırlıklı. Tarihi Yarımada neden ağırlıklı diye sorana cevap verilmez ama Kadıköy ağırlıklı olmasının nedeni; evimin, işimin, çocukların okullarının vb. hep Kadıköy’de olmasından, bu yazının bir defosu. Bu defo ile var.

Bunları yazıyorum, “Çok dengesiz olmamış mı?”, “Bazı yerler fazla ağırlıklı bazıları hızlı geçilmiş.” “Keşke kategorize etseydin” denmesin diye.

Yazdıklarımın hepsinin yapılabilir olduğunu düşünüyorum. Kimisi kısa vadeli bir iş kimisi belki belediye yönetimleri görecek süreçlere yayılacak işler.

Yazdıklarımın büyük kısmı İBB ile ilgili ama hepsi İBB değil. Ben İstanbul’um, ne İBB ne de merkezi hükümetim çünkü. Ben bir İstanbul şehirlisiyim, şehrin dertlerine siyasi bagajlardan bağımsız bir şekilde düşülmesinin önemli olduğunu düşünüyorum.

Her bir konunun bir tivitle bağlantısı ya var ya da yoksa da Twitter’da bu bağlantıyı oluşturacağım. Meselelerin karmaşıklaşmaması için 100’lük listede yer alan konuların her birine sadece ilgili tivit ve açılımları çerçevesinde yorumlara yanıt yazacağım. Eğer başarılabilirse okurlardan da ricam yorumları ilgili tivit maddesi altında yapmaları. Elbette yeni öneriler, listede olmayanlar bu yazdığımdan bağımsız.

Ben İstanbul’u bilirim, İstanbul’la baş edebilirim diyen kimse doğru söylemiyordur. İstanbul çok büyük, dertleri çok fazla. Bunlara hakim olmak çok zor. Benim için de ziyadesiyle geçerli bu yazdıklarım. Yapılacak 100 değil 1.000 iş denebilir. Listenin yüzlerce eksiği vardır. Yani paylaştığım kusurlu bir listedir.

Bu kusurlu 100 listesinin ikinci kusurlu 100 listesini Twitter’da yapacağımız tartışmalar sonrasında hazırlayacağım.

Bu son notu da ekledikten sonra artık listelemeye başlayabilirim.

1. Ağaçların budanması ve kesilmesi ile ilgili topluma bilgi verecek bir web sitesi ve sadece bu konuya odaklı sosyal medya hesapları açılmalı.

2. Akçansa’nın Büyükçekmece’deki çimento fabrikası hemen bugün kaldırılmalı. Yerleşim yerleri ile çevrili, Büyükçekmece Gölü’nün kıyısında, Mimar Sinan’ın en güzel eserlerinden birisinin dibinde olacak iş değil. Kapatılmalı.

3. Aksaray katlı kavşağı yıkılmalı.

4. Ataköy Marina ile Küçükçekmece arasında kıyı sürekliliğini bozan çok sayıda unsur var. Bunlardan bazıları özel mülkiyete konu yerler, bazısı kamunun. Ancak Anayasamızın ilgili maddesi gereğince kıyılar hepimizin. Bu yaklaşımla kıyı bütüncül olarak tasarlanmalı.

5. Atatürk (Unkapanı) Köprüsü yenilenmeli. Uzun uzun yazmıştım.

6. Atatürk Havalimanı’nın tümünün, özgün nitelikleri korunarak bir park yapılması için İBB bir çalışma yapmalı. Yapıların işlevleri ve çevre ilişkileri beraberce ele alınmalı. Bu iş Millet Bahçesi olmadan yapılmalıydı. Geçti. Lakin yine de yapılmalı.

7. Avcılar Metrobüs istasyonu ve çevresinin tasarımı yapılmalı.

8. Avrasya Tüneli ile Sirkeci arası yayalaştırılmalı. Her şey bahçesinden trenin geçmesiyle başlamıştı. Artık trenler geçmiyor. Karayolunu da neden geri sarmayalım ki. Topkapı Sarayı’nın bahçesini bir otoyol olmaktan çıkarabiliriz. Hem çok iyi bir seyir terası da olur.

9. Ayasofya yeniden müze olmalı.

10. Aydos Ormanı için acilen bir yönetim planı hazırlanmalı. Belgrad Ormanı’ndan çok daha kötü durumda.

11. Ayrılık Çeşmesi Transfer Merkezi ile Koşuyolu Meydanı arasında konforlu bir yürüme yolu yapılabilir. Yapılmalı. Hemen yapılmalı.

12. Ayvansaray transfer odağında Metrobüs ile T5 tramvayı kavuşuyor. İyileştirilmesi gerekiyor. İstanbul’daki en konforsuz transfer merkezlerinden birisi. Hem alınan mesafe çok hem de eğimli.

13. Bakanlık ve İBB işbirliğinde nitelikli ve dünya ölçeğinde iddialı Bizans Müzesi yapılmalı. Hangi binada yapılır bilemiyorum. Sur-i Sultani içinde yer bulması doğru olur elbette.

14. Bakım gerektiren, karayollarını süslemek için yapılmış tüm düşey bahçeler sökülmeli. Evet bir kısım söküldü ama halen İstanbul’un hakim karayolu peyzajı düşey bahçeler. Korkmadan sökülmeye devam edilmesi gerekiyor.

16. Belgrad Ormanı yönetim planı yapılmalı. Milli Parklar, İBB ve Eyüpsultan, Sultangazi Sarıyer, Bahçelievler, Güngören, Bağcılar, Esenler belediyelerinin yönettiği ormanlar tek elden idare edilmeli.

17. Bostancı Altıntepe Mahallesi için köprü yapılması. Altıntepe’de yaşayan ~1.500 hanedeki ~5.000 kişinin Bostancı’ya, Marmaray’a, deniz otobüsüne, Bağdat Caddesi’ne erişimini kolaylaştıracak yaya köprüsü bir an önce yapılmalı.

18. Bostancı Marmaray İstasyonu’nun çevresi tasarlanmalı. Tam istasyonun çıkışındaki otopark kaldırılmalı.

19. Büyükçekmece Kanuni Sultan Süleyman Köprüsü bir turizm odağı olarak başlı başına ele alınmalı. 4 parçalı yapısı, balıkçılar ve çevresindeki koruganlarla İstanbul’un sınırında başla başına bir çekim odağı olabilecek potansiyel sahip.

20. Camialtı ve Taşkızak tersanelerinde devam eden inşaat durdurulmalı. Bu inşaatlar İstanbul’un yeni Gök Kafes’i, Park Oteli’dir. Tıpkı Park Otel gibi yıkılmalı.

21. Çemberlitaş tramvay istasyonu kaldırılmalı.

22. Deniz ulaşımı işletmeci şirketten bağımsız olarak tek kurum tarafından yönetilmeli. İskeleler ortak olmalı, tarifelerin, grafik tasarımın tekne konforunun eşgüdümü sağlanmalı.

23. FB Stadyumu’nun çevresi düzenlenmeli. Stadyumun ana yol ile kurduğu bağlantı, bağlantı yolları, yayaların hareketleri tasarlanmalı. Mevcutta tüm bunlar polisin iradesine bırakılmış gibi görünüyor.

24. Feneryolu Marmaray İstasyonu ile Marmara Üniversitesi arasında her gün yürüyenlerin, basit bir müdahale ile yaya konforunu artırmak mümkün.

25. Fikirtepe’deki yeni yapılaşmayı; orada oturan on binlerce kişiyi yaya olarak Bağdat Caddesi’ne bağlayacak bir potansiyel var. Bunu değerlendirecek tasarım ve uygulama yapılmalı.

26. Galataport duvarının açılış ve kapanış saatlerinin toplum tarafından bilinmesini sağlayacak bilginin Galataport web sitesine konulmasının zorunlu hale gelmesi. Duvar’ın yönetiminde yerel yönetimin de söz sahibi olması.

27. Galataport’tan yukarı kotlara açıktan giden asansör ve füniküler hatları yapılması. Karaköy – Kabataş iskelesi arasında nerelerde olabilirse yapmalı bunu.

28. Gebze – Pendik – Bostancı – Söğütlüçeşme – Yenikapı – Bakırköy – Küçükçekmece’de duracak ekspres Marmaray çalıştırılmalı. Raylar yetmiyor da o da şu da denemez. Mevcut durumda Gebze’den Küçükçekmece ~2 saat sürüyor, bu akıl dışı.

29. Göztepe – Ümraniye metrosunun açılmasıyla Göztepe Parkı ile kıyının bağlantısı çok daha önemli hale gelecek. Bu erişimin erkenden düşünülmesi; Cemil Topuzlu Caddesi’nin yayalar için bir engel değil fırsat olarak geliştirilmesi gerek.

30. Göztepe Marmaray İstasyonu ile İstasyon Caddesi (Tütüncü Mehmet Efendi) erişimi yeniden tasarlanmalı. Bu tasarım M12 Göztepe – Ümraniye hattının da gelmesi ile Göztepe’nin önemli bir transfer merkezi olacağı dikkate alınarak yapılmalı.

31. Göztepe Parkı’nın güneydoğu tarafında, Bağdat Caddesi ile sahili bağlayan bir bisiklet yolu yapılmalı. Yeni yol için -hiç ağaç kesmeden- parkın sınırı 3m içeri çekilmeli. Nitelikli bir kesit tasarımı yapılabilmeli.

32. T5 Haliç Tramvayı’nın tüm bariyerleri kaldırılmalı.

33. Harem – Sirkeci feribot hattı hiç zaman kaybetmeden iptal edilmeli. Avrasya Tüneli sonrasında hiçbir anlamı kalmayan hat halen kamyon ve kamyonetler tarafından da kullanılıyor. İnanılmaz, absürt ve saçma bir ulaşım sistemi. Hemen kaldırılmalı.

34. Haydarpaşa – Sirkeci arasındaki tren feribotlarının Haydarpaşa – Kazlıçeşme olarak güncellenmesi. Bunun için Haydarpaşa’da bir önlem almaya gerek yok ama Sirkeci’deki tren feribotu iskelesinin iptal edilmesi ve Kazlıçeşme’de yeni bir feribot iskelesi yapılması gerekiyor.

35. Haydarpaşa İstanbul’un Anadolu Yakası’nın ana garı olmalı.

36. Hem İBB hem de ilçe belediyelerinin projelerinin topluma anlatıldığı, projelerin şeffaflaştırıldığı bir merkezi proje web sitesi yapılmalı.

37. Hükümet ve İBB eşgüdümüyle; turizm planıyla entegre, paralel ama ayrı bir  Kongre Turizmi planı yapılmalı. Fuar merkezleri nereler, büyük kongreler nasıl alınacak? Nasıl yürütülecek, Şehir ne önlem alacak? vb. ICVB çalışmalı ve çalıştığını görmeliyiz.

38. İBB bünyesinde Yaya Daire Başkanlığı kurulmalı. Müdürlük seviyesinde değil, Daire Başkanlığı seviyesinde bir birim olmalı. Ulaşım Daire Başkanlığı’nın yaptığı yaya geçidi gibi işler bu birime bağlanmalı. Bisiklet ve skutır da burada olmalı ama ana işi yaya.

39. İBB inşaat tabelalarında yeniden mimarın ismine yer vermeli. Bu bir zihniyet dönüşümü meselesi ve zihniyeti dönüştürmeden şehirleri dönüştüremeyeceğiz.

40. İBB Saraçhane Binası belediye binası olarak kalmalı.

41. İBB ve ilçe belediyeleri kendi sorumluluk alanlarındaki tüm yollara uzun yıllar yaşayabilecek ağaçlar dikmeli. Tasarımdan, altyapıdan vesaire bağımsız bu. İstanbul’un ağaç oranını bugünkünün iki katına çıkarak bir hedef konmalı önce.

42. İBB, kuracağı Yaya Daire Başkanlığı faaliyetlerinden birisi olarak Gönüllü Yaya Dedektifleri oluşturmalı.

43. İMÇ, bir yaratıcı endüstriler merkezine dönüştürülebilir. Bunun için kamulaştırma yapılması gerekmiyor. İBB, Fatih Belediyesi ve İMÇ yönetimi el ele verip yapının geleceği için bir stratejik plan yapabilir. Uygulaması için de bu 3 birim bir şirket kurabilir.

44. İstanbul için yeni battı çıktı ve mega kavşak projelerinden vazgeçilmeli.

45. İstanbul il sınırlarındaki hiçbir askeri alanda hiçbir yapılaşma olmamalı. Esenler, Hasdal, Küçükyalı, Kartal, Çekmeköy ve Tuzla inşaata açıldı bile. Buna karşı kararlı bir duruş gösterilmeli.

46. İstanbul tekne mastır planı yapılmalı. Tekne ihtiyacı belirlenmeli. Fazlaların nerede depolanacağı planlanmalı. Tekneler buldukları her yere bağlayamamalı. İstanbul kıyıları tekne işgal endeksi oluşturulmalı ve bu oran sürekli korunmalı.

47. İstanbul’a bir Doğa Tarihi Müzesi yapılmalı.

48. İstanbul’da hiçbir kamu arazisi satılmamalı. Yerel yönetimler ya da merkezi hükümet fark etmeksizin kamu arazileri satılmamalı.

49. İstanbul’un ilçelerindeki yüzme havuzu eksikleri tamamlanmalı. Kompleks spor merkezleri yerine; hızlı, nitelikli, iyi tasarımlı, ucuz ve iyi uygulanmış yüzme havuzu tesisleri yapılmalı. Yüzme havuzu en büyük eksik, hemen her şeyden önemli.

50. İstanbul’un turizm planı yapılmalı. İBB turizmle ilişkisini güçlendirmeli.

51. İstanbul’daki tüm otoparklar tek kurum (İSPARK) tarafından işletilmeli. Tüm otoparkların doluluklarını gösteren bir uygulama aynı zamanda otopark ödeme uygulaması olmalı.

52. İstanbullu yaz aylarında yüzebilmeli. Bu amaçla özellikle Kuzey İstanbul için bir rekreasyon planı yapılmalı. Kuzeydeki tüm plajlar tek elden işletilebilirse beklenen nitelik oluşturabilir. Kabataş’tan kuzey plajlarına deniz otobüsleri çalışmalı.

53. İstanbulluluk kimliğine yönelik çalışmalar yapılmalı. İstanbul’u en iyi ifade eden vapurları korumak ve geliştirmekten başlamalı.

54. Kabataş – Bağcılar arasından çalışan T1 Tramvayı ikiye ayrılmalı ve şu iki yeni hat oluşturulmalı. T1 Kabataş – Topkapı ve  T7 Topkapı – Bağcılar. Hedef kitlesi de bulundukları şehir dokusu da birbirinden farklı. Kapasite, tramvay tasarımı, hizmet saatleri Hepsi farklılaşır.

55. Kadıköy bir otobüs depolama alanı olmaktan çıkarılmalı. Otobüsler sadece yolcu indirmek ve bindirmek için Kadıköy’e girip çıkmalı. Depolama için en uygun alan Üsküdar’ın da otobüslerinin depolandığı Harem.

56. Karaköy Kat Otoparkı yıkılmalı ama yeni bir zemin altı otoparkı yapılmamalı.

57. Karayolu tünelleri devam ettirilmemeli. Nokta.

58. Kasımpaşa ile Kulaksız arasında, özelikle Divanhane’nin çevresinde nasıl yürüneceğinin tasarlanması, düşünülmesi ve uygulanması gerekiyor.

59. Kazlıçeşme – Avrasya Tüneli arasında Kennedy Caddesi’nin niteliği değiştirilmeli ve yolun bu kısmında otoyol özellikleri taşımayacak bir yol haline getirilmeli. Bugün o kıyıda park, yol ve Deniz Surları’ndan başka bir şey olmasa da bu yapılmalı.

60. Kazlıçeşme’de Avrupa Yakası’nın ana garı yapılmalı. Trakya demiryolu hattı rehabilitasyonu tamamlandığında Avrupa ile kurulacak sıkı demiryolu ilişkisi Halkalı’da son bulmamalı.

61. Kentsel kamusal açık mekanlarda yer bulacak her türlü objenin nasıl yer alacağı ile ilgili bir tasarım rehberi hazırlanmalı.

62. Kıztaşı’nın çevresindeki tüm yolların yayalaştırılması odaklı, çevresi için bir kentsel tasarım projesi hazırlanmalı.

63. Kurbağalıdere üzerine Kalamış sahili ile Moda Sahili’ni bağlayacak bir köprü yapılmalı. Küçük bir bisiklet ve yaya köprüsü olacağı, ikonik olabileceği, önemli bir yerde olacağı için önemli olan bu yarışma; kendisini göstermek isteyen gençler için önemli bir fırsat olacaktır.

64 Küçükçekmece, Söğütlüçeşme vb. gibi ana istasyonları bolca konuşuyoruz ama aslında tüm metrobüs istasyonları yeniden tasarlanmalı. 3 katlı tünelin ya da Hızray’ın bitmesi 10 yıl. Onca yıl daha konforsuz geçmemeli. 44 istasyon da iyi tasarım ve uygulamayla elden geçirilmeli.

65. Küçükçekmece’de Marmaray – Metrobüs bağlantısı tasarlanmalı.

66. Marmaray ile M4 Kadıköy – Sabiha Gökçen metrosu arasını dikecek bağlantılar yapılmalı. Bu bağlantılar öncelikle tasarlanmış ve tümüyle yayalara ait yollardan oluşmalı. Kısa raylı sistem çözümleri de düşünülebilir

67. Marmaray’ sefer saatleri sıklaştırılmalı ve daha erken saatte başlayıp geç saatte bitmeli. İstanbul ölçeğinde bir metropolün en önemli toplu taşıma sistemi 15 ve 8dk aralıklarla çalışamaz. Sefer aralıkları 3dk’ya kadar indirilebilmeli. İyi ama yetersiz.

68. Marmaray Sirkeci İstasyonu, sanki orada bir Sirkeci Garı yokmuş gibi tasarlanmış bir yer. Özellikle yeryüzüne çıkıldığında büyük bir karambol var. Güneye çıkış var, iade makinası yok. Yağmurdan korumuyor vb.  Yeniden tasarlanmalı.

69. Marmaray Sirkeci Metro İstasyonu Güney (Cağaloğlu) Girişi yeniden tasarlanmalı ve yapılmalı.

70. Marmaray’ın İBB tarafından işletilmesi en doğrusu ama bu olmasa da tüm grafik tasarımı baştan aşağıya yeniden ele alınmalı. Bunun için kurumun iyi bir grafik tasarım hizmeti alması yeterli olur. Çok da kasılarak, gerilerek yapılması gereken bir iş değil.

71. Marmaray TCDD tarafından değil İBB tarafından işletilmeli.

72. Metro çıkışlarından alışveriş merkezlerine girerken yapılan güvenlik kontrolünün kaldırılması. Gültepe’de oturan bir mavi yakalı çalışan -mesele alçı levha ustası- çantasında bir falçata ile Kanyon’dan geçemiyor, bunu biliyor musunuz? Ama Macro’dan dilediğiniz bıçağı alabilirsiniz.

73. Minibüs ve dolmuşların kaldırılması için uygulanabilecek bir stratejik plan hazırlanmalı. Siyasetin sığ ve popülist yaklaşımlarına yenik düşmeyecek, gerçekten sahada uygulanacak bir plan olmalı bu. En çok 5 yıl süresi olmalı, daha uzun değil.

74. Moda Caddesi’nin Atıfet Sokak – Moda İskelesi arasında kalan kısmı yayalaştırılabilir. Bu yayalaştırma bölgenin yeni odağı haline gelmiş olan Moda İskelesi’ne, İskele de bu yeni kentsel mekana renk katacaktır.

75. Otobüsler için Anadolu yakasında bir merkezi otogar yapılmalı. SAW’de şans kaçırıldı ama mutlaka yeni düşünülen Ankara hızlı treniyle entegre olmalı. Bu otogar İstanbul’un merkezine ulaşan bir metronun son durağı olmalı ve otobüsler şehre hiç girmemeli.

76. Sağlı sollu Süleymaniye, Pantokrator, Zeyrek Sarnıcı, İMÇ, SGK gibi Bizans, Osmanlı ve Cumhuriyet’e ait mimarlık ürünlerini barındıran Atatürk Bulvarı yavaşlatma hedefli tasarlanmalı ve Valens Kemeri’nin görüşüne engel oluşturan ağaçlar kaldırılmalı.

77. Sedad Hakkı Eldem tasarımı, Ağa Han Ödüllü SSK Zeyrek Tesisleri’nin başına Akbank binasının başına gelenler gelmesin diye erkenden üzerine düşünülmeli.

78. Sirkeci Garı önündeki otopark kaldırılmalı. Bir an bile düşünmeye gerek yok, derhal kaldırılmalı.

79. Söğütlüçeşme ortak akılla çözülmesi gereken bir transfer merkezi olarak ele alınmalı: İBB, Kadıköy Belediyesi ve TCDD  işbirliğinde bir yarışma açılmalı. Yarışmayı İBB koordine etmeli. İşbirliği olmadan bu alanın sorunlarının çözümü olanaksız.

80. Sultanahmet’in stratejik turizm planının yapılması bir zaruret. Sınırları da belli: 140ha büyüklüğündeki UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde İstanbul’un Tarihi Alanları olarak kayıtlı 4 alandan birisi olan Sultanahmet Kentsel Arkeolojik Sit Alanı

81 Şemsi Paşa Camisi’nin önündeki metal konsol sökülmeli.

82. T4 Tramvayı’nın Sultançiftliği kesiminde, 5km boyunca aradaki duvarlar kaldırılmalı. Bunun için o 5km’lik caddenin kentsel tasarımı yapılmalı. Çözüm sadece duvarın kaldırılmasında değil caddenin bütüncül olarak tasarlanmasında.

83. Tarihi Yarımada’nın ulaşımı planlanmalı. Adım adım otoparklar kaldırılmalı. Yeni otopark yapılmamalı. Uzun vadede araç girişleri kısıtlanmalı… Uzun sözün kısası Tarihi Yarımada için tozlu raflara kaldırılmayacak bir stratejik ulaşım planı yapılmalı.

84 Tek tipleşmeye neden olan niteliksiz cephe iyileştirme işlerinden uzak durulmalı. Cephelerin niteliksiz planlama, mimarlık ve tasarımın doğal bir sonucu olduğunun farkında olunmalı. Bunun sonucunda da dekorasyondan medet umulmamalı.

85. Tepe Nautilus AVM’nin otoparkından Marmaray Ayrılık Çeşmesi otoparkına direkt bağlantı yapılabilir. Hem Ayrılık Çeşmesi’nin bir transfer merkezi gibi kullanacaklar hem de AVM müşterileri için yararlı olacaktır.

86. Toplu taşımanın yararları ya da tersten söyleyecek olursak otomobillerin zararları tıpkı sigara karşıtı kampanya gibi ele alınmalı. Bu konuda ciddi iletişim ajansları ile çalışılmalı.

87. Tüm müzelere tek bir kartla (Müze Kart) girilebilmeli.

88. Tüm okulların önlerinde geniş yaya alanları yaratılmalı. Sadece mekansal tasarım değil işletmeyle de ilgili. Gerekirse okul giriş ve çıkış saatlerinde yol trafiğe kapatılmalı.

89. Tüm yaya geçitleri, eksiksiz ve nitelikli ve düzenli olarak çizilmeli. Yeşil duvarlara, otoparklara, kavşaklara, battı-çıktılara harcanandan çok daha düşük bütçelerle yapılacak bu iş şehirlinin hayatını kolaylaştıracaktır.

90. Uzunçayır Kavşağı yaya odaklı olarak baştan ele alınmalı. M4 Kadıköy – Sabiha Gökçen metrosu ile metrobüsün birleştiği bu odak Fikirtepe’de yığılan konutların da önemli erişim noktası. En büyük AVM’lerden birisi ve Anadolu Yakası’nın en büyük pazarı burada. Ama bir felaket.

91. Üsküdar – Kadıköy tramvayı; nostaljik değil, ciddi bir kapasiteyi de taşıyacak şekilde tasarlanmalı. Haydarpaşa Limanı’nın kamusallaşması sonrası Anadolu yakasının en önemli iki yeri, kıyıdan birbirine bağlanmış olacak. Tramvay bu vizyonla yapılmalı.

92. Üsküdar yeniden tasarlanmalı… Ne yazacağımı bilmiyorum ama olmadı be Üsküdar. Eski dönem projesi sorunlu. Marmaray İstasyonu’nun Üsküdar’ın canına okuduğunu söylememize gerek yok. Yaya erişimleri sorunlu. Her şeyi sorunlu.

93. Yarışmalarda kurumlar arası işbirliğinin bir zorunluluk olarak aranması gerekiyor. İBB’nin açtığı yarışmalarda olmayan ilçe belediyeleri ya da ilçe belediyelerinin İBB’yi de ilgilendiren konularda açtığı yarışmalarda olmayan İBB… Sonuç alamayacağız.

94. Yassıada bir eğlence merkezi, Instagrammer’lar için bir dekor olmaya devam edemez. Geleceği için uluslararası bir fikir projesi yarışması açılmalı. Harabe olarak mı kalacak? Yapılan onca inşaat nasıl geri dönüştürülecek? İnşaat yıkımı sonrası anma işi nasıl hallolacak?

95. Yayalaştırılması 5 sene önce tamamlanan Alemdağ Caddesi’nin kentsel tasarımı nitelikli bir şekilde tasarlanmalı ve uygulanmalı.

96. Yenikapı dolgusu kısa vadede daha kullanışlı hale getirilmeli uzun vadede kaldırılmalı. Gerçekten büyük kötülük ve kaldırılması bir zorunluluk ama bugün ne siyasi ne de ekonomik ortam kaldırılması için uygun değil. Ama cezalı tank gibi de bırakılmamalı.

97. Yenikapı Transfer Merkezi’nin iç mekanı Marmaray ve Metro ayrımı yapılmaksızın bütüncül bir şekilde yeniden düzenlenmeli. Yaya akışları, yayaların ihtiyaçları vb. göz önüne alınarak hem fonksiyon hem dekoratif olarak daha konforlu bir hale getirilmeli.

98. Yenikapı Transfer Merkezi’nin üzerindeki tüm otoparklar hemen bugün iptal edilmeli. Trafiğin kitlenmesine neden olduğu gibi yayaların hareketini de kısıtlıyor. Arabaların yayalardan çok daha kıymetli görüldüğü o kadar açık ki.

99. Yenikapı’daki otogarlar kaldırılmalı. Tarihi Yarımada’da otopark olmaz, otomobiller azalsın diyoruz ama tam orta yerinde kocaman bir otogar; daha doğrusu küçük otogarcıklar var. Bu olacak iş değil. “Boşalınca ne olacak” deniyor. Şimdikinden kötü olmayacağı çok açık.

100. İstanbul Finans Merkezi ile ilgili ne yazacağımı bilmiyorum. Bilmiyorum. Bilen varsa yazsın…